Tam pişirirken hiç yumurtalarınızın son kullanma tarihinin aslında geçtiğini fark ettiniz mi? Bu makale size bozulmuş yumurtayı nasıl anlayacağınızı ve felaketle sonuçlanan pişirmeleri nasıl önleyeceğinizi öğretecektir.
Yöntem1 : Tazelik Kontrolü
1Şüphelendiğiniz yumurtayı suyla dolu bir kaba ya da geniş bir bardağa koyup yüzüp yüzmediğine bakın. Yumurtaların içinde hava boşluğu vardır ve zaman geçtikçe geçirgen kabuk yumurtanın içine daha fazla hava alır. Yumurtaya hava girdikçe hava boşluğu büyür ve yüzer hale gelir.
- Yumurta kabın tabanına değiyorsa baya tazedir.
- Yumurta dik konumdaysa fakat hala alt kısmı kabın tabanına temas ediyorsa çok taze sayılmaz ama yine de yemenizde sorun olmaz.
- Eğer yumurtanız yüzüyorsa taze değildir. Bu yine de tam anlamıyla yumurtanın bozuk olduğunu ya da yemenin zararlı olduğu anlamına gelmeyebilir. Yumurtayı kırmalı ve içindeki bozulma belirtilerini incelemelisiniz. ( ya da koklayın.)
2Yumurtayı kulağınıza yakın tutup sallayın ve çalkalanma sesini dinleyin. Zaman geçtikçe nem ve karbondioksit zardan dışarı çıkar, sarı ve beyaz kısım küçülmeye başlar ve içteki hava boşluğu büyür. Daha büyük bir hava boşluğu yumurtanın içinde sesin yayılması için daha büyük bir alan sağlar.
- Taze yumurta sallandığı zaman çok fazla ses çıkarmamalıdır.
- Ses çıkaran yumurta, onun bozuk olduğu ve tüketmek için güvenilir olmadığı anlamına gelmez.
3Yumurayı bir kaba veya tabağa kırın ardından sarısının ve beyazının kalitesini kontrol edin. Yumurtanın bütünlüğü zaman geçtikçe azalır bu yüzden sarı ve beyaz kısım birbirini eskisi gibi tutamaz. Yumurtanın kabın üzerinde genişçe yayıldığını veya nispeten kompakt bir şekilde kalması durumunda dikkat edin. Yayılan veya hafif sulu gözüken bir yumurta ince bir beyaz kısma sahiptir ve tazeliğini kaybetmiştir.
- Sarısı top şekilde olmayan ve çabuk dağılan bir yumurta çok taze değildir.
- Eğer sarı kısım beyazın içinde kolayca hareket ediyorsa bu yumurtanın zarının (beyaz ve sarı kısmı çevreleyen ince zar) zayıfladığını ve yumurtanın çok taze olmadığını gösterir.
- Yumurtanın beyazının rengine bakın. Bulutlu bir beyaz çok taze bir yumurtanın göstergesidir. Fakat tertemiz bir beyaz yumurtanın çok taze olmadığını gösterir. (ama belki yine de yenilebilir.)
Yöntem2 : Bozuk Yumurtayı Belirleme
1Yumurtayı kırın ve kokusuna bakın. Bu bozuk yumurtanın en iyi göstergesidir. Bozuk yumurta kırıldığı zaman etrafa keskin ve ağır bir koku yayar. Eğer yumurtadan kükürtsü bir koku yayılıyorsa yumurta bir an önce atılmalıdır.
- Bozulmuş yumurta ister çiğ ister pişmiş olsun her zaman kötü bir koku yayacaktır.
2Yumurtayı bir kaba kırın ve rengini kontrol edin. Yumurta sarısının rengi tavuğun beslenme şekline göre sarıdan turuncuya farklı tonlarda olabilir bu nedenle sarının renginin tazelikle bir alakası yoktur. Bunun yerine beyaz kısmına bakın. Eğer pembe, yeşil yada yanardöner bir renkteyse, Psödomonas bakterileri yumurtayı ele geçirmiş demektir ve yumurtayı yemek sağlıklı değildir. Eğer üzerinde siyah ya da yeşil noktalar görüyorsanız, yumurtanız küflenmiş demektir ve onu çöpe atmanız gerekir.
- Uzun süre pişirilmiş bir yumurtanın sarısının etrafında yeşil halka varsa bu yumurtanın çok fazla piştiğini ya da demir içeriği yüksek suyun içinde piştiğini gösterir. Bu yumurtalar yenebilir.
- Eğer yumurtanın içinde kan veya et parçaları varsa, bu onun bozulduğu anlamına gelmez hala yiyebilirsiniz. Kan noktaları, yumurta oluşurken kan damarlarının yırtılmasından kaynaklanır ve tazelikle alakası yoktur.
Yöntem3 : Tarihleri ve Zamanları Kontrol Etmek
1Paketin üzerinde bulunan “son kullanma tarihini” kontrol edin. Bu tarih paketin üstünde “..den sonra satılmamalıdır.” Veya “SKT” olarak yazabilir. Bu tarih yumurtanın paketlendiği tarihten en fazla 30 gün sonrasıdır. Yumurtalar buzdolabında saklanmalıdır. Yumurtalar eğer çatlamadıysa 1 ay boyunca saklanabilir.
- Son kullanma tarihi Türkiye’de gün/ay olarak görünür. Bu nedenle 15 Mart’a kadar satılması gereken yumurtalar 15/03 olarak etiketlenmiştir.
- Son kullanma tarihi, yumurtaların halkın satın alabileceği son günü ifade eder. Bu tarihten sonra yumurtalar raflardan kaldırılmalıdır. Bu durum, yumurtaların bu tarihten sonra bozuk veya çürük olacağı anlamına gelmez.
2Paketin üzerindeki “en iyi kullanım” tarihi kontrol edin. Paketin üstünde “….den önce kullan.” Şeklinde de yazılabilir. Bu tarih, yumurtaların paketlendikten itibaren ilk 45 günüdür. Bu yumurtaları o tarihten önce en az iki hafta içinde tüketmeye çalışın.
- “En iyi kullanım” tarihi yumurtaların tazeliklerinin, dokularının, tadının en iyi olduğu dönemi gösterir. Bu durum, yumurtaların bu tarihten sonra bozuk veya çürük olacağı anlamına gelmez.
3Yumurtaları ne zaman paketlediklerini gösteren 3 haneli koda bakın. Bazen son kullanma tarihi paketin üzerinde yazmayabilir fakat tüm yumurtalar paketleme tarihini taşımak zorundadır. Bu tarih genellikle Rumi takvime göre olan 3 haneli bir kod şeklindedir. 1 Ocakta ambalajlanan yumurta 001, 15 Ekim’de ambalajlanan 288, 31 Aralıktaki 365 olarak etiketlenir.
- Kartonun sonundaki Rumi tarihe bakın. Yumurtanın paketlendiği fabrika numarasını (F ile başlayıp sayıyla devam eden) göreceksiniz onun yanında da Rumi kodu bulabilirsiniz.
- Avrupa Birliği yumurtaların paketlenme tarihinin etiketlenmesini ister. Yumurta ister poşette ister kartonda satılsın tüketici bu bilgiye erişebilmelidir.
4Buzdolabından çıkarılıp iki saatten fazla oda sıcaklığında bekleyen yumurtaları atın. Buzdolabında soğuyan bir yumurtayı aynı sıcaklıkta tutmak önemlidir. Buzdolabından çıkarılan yumurta oda sıcaklığında terlemeye başlar ve yumurtanın dış kabuğunda bakterilenme olabilir. Yumurtanın kabuğu da geçirgen olduğu için, kabuktaki bakterilerin yumurtanın içine girmesi ve yumurtayı bozması bazen mümkün olabiliyor.
- Sıcaklık dalgalanmalarını önlemek için yumurtayı buzdolabının kapısında değil, en soğuk yerinde saklayın. Kapının açılıp kapanması sıcaklıkta dalgalanmaya sebep olabilir ve bu da yumurtayı terletir.
- Yumurtaları yıkanmamış ve oda sıcaklığında alırsanız buzdolabına ihtiyaç duymazlar. Çoğu Avrupa ülkesi de dahil olmak üzere bir çok ülke yumurtaları oda sıcaklığında tutar. Bu güvenli bir yöntemdir çünkü yumurtaların doğal yapısı bakterileri uzak tutmaya yöneliktir. Eğer yumurtayı yıkadıysanız mutlaka buzdolabına koymalısınız. Ayrıca, Avrupa’da bir çok ülke tavuklarını yumurtlamadan önce Salmonella’ya karşı aşılamıştır.
5Kendi yumurtalarınızı ne kadar saklayacağınızı belirlemek için ülkenizin paketleme yönergelerini kullanın. Yumurtlayan tavuklarınız varsa ve yumurtalarının ne zaman bozulacağını merak ediyorsanız, ülkenizin tazelik yönetmeliklerini okuyabilirsiniz. İki ay boyunca taze kalacakları iddia edilebilir, ama daha fazlası mümkün değil.
- Yumurtalarınızın kaç aydır durduğunu veya iki aydan fazla durup durmadıklarını bilmiyorsanız, pişirmenden önce size yardımcı olması için bozuk ve çürük yumurtaların belirtilerini okuyun.