Kendinize ait tatlı ve sulu domatesler yetiştirmeyi öğrenmek mi istiyorsunuz? Şanslısınız ki, domates bitkisi ılık ve az nemli olan herhangi bir ortamda rahatlıkla yetiştirilebilir. Yeterli gün ışığı, su ve biraz sabırla neredeyse altı karış uzunluğunda, küçük ve büyük boyutlarda, kırmızı ve sulu domateslerle ödüllendirileceksiniz. Domateslerin büyümesi için uzun zaman gerekir. Bu sebeple yalnızca sabırlı olmanız gerekir, bunun dışında domateslerinizin büyümesi ve gelişmesi için yapmanız gereken çok fazla şey kalmayacak.
Büyüme ve Gelişme
1İlk yedi ila on günden sonra sulayın. İlk haftadan sonra başlayarak her bitkiye günde yaklaşık 500 ml kadar ılık su verin.
- Domateslerin yatkın olduğu hastalıkların riskini artıracağından üstten sulama yerine damlatma veya dipten hortumla sulama seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.
- 10 günün ardından sulamaya ara vererek bitkilerin haftalık 2.5 ila 7.6 santimetre yağmur aldığından emin olun. Bitki yeterince yağmur suyundan yararlanamıyorsa, dikme işleminin takiben ikinci haftanın sonundan itibaren her bir bitkiye haftalık yaklaşık 7.5 litre su verin.
- Haftada iki ila üç defa fazla sulama yapın (her bir bitkiye yaklaşık 3-4 litre su vermeniz gerekir). Bitkiler büyüdükçe ve hava ısındıkça su miktarını da artırın.
- Sıcak ve kuru havalarda daha sık ve daha fazla miktarda sulamanızda herhangi bir sorun yoktur.
2Bir ila iki haftanın sonunda bitkileri saz, kuru çimen veya çam iğnesi ile sarın. Bu sayede tohumları kontrol edebilir ve kuru havalarda toprağı nemli tutabilirsiniz. Saracağınız ot yaklaşık 2.5 santimetre kalınlığında olmalı ve en az 30 santimetre çapında bir daire şeklinde sarabilecek uzunlukta olmalıdır. Toprağın asitliğinin artmasına yardımcı olduğundan çam iğneleri oldukça kullanışlıdır.
- Dikkat: Toprağı sürekli ıslak ve sulu tutmayın. Aksi takdirde bitkinin kökleri kurur ve özellikle çok sıcak havalarda mantar hastalığına sebep olur.
3Kimyasal gübre kullanıp kullanmayacağınıza karar verin. Çimen gübresi kullanmayın. Çimen gübresinin içerisindeki mineral oranı yaprakların ve köklerin gelişmesi içindir. Meyve oluşumu uyarıcı sebze gübrelerine bakının. Toprağı organik madde ile zenginleştirildiğinde domatesler rahatlıkla organik koşullar altında büyüyebilirler. Kimyasal gübre kullanırsanız, ürün paketi üzerinde önerilen konsantrasyonunun yarısını kullanarak normal sıklığın iki katı sıklıkta gübreleme işlemi yapmayı tercih edin. Böylece ziyafet- kıtlık aralıklarını düzenleyerek bitkinin strese girmesini engelleyebilirsiniz.
- Fazla gübreleme bitkilerin çok hızlı büyümesine sebep olabilir ve bu durum bitkileri böceklere ve hastalıklara daha yatkın hale sokar.
- Domates yetiştirmekteki asıl amacınızın yapraklar değil meyveler olduğunu unutmayın. Gübreler, özellikle fazla miktarda veya yanlış şekilde kullanıldığında, bitkinin meyveden daha fazla yaprak ve yeşillik üretmesine neden olur.
4Domates sarmaşıklarını desteklemek için domates kafesi veya uzun sırıklar kullanmayı gözden geçirin. Bu malzemeleri domates tohumlarını ekerken veya ekme işleminin üzerinden yaklaşık 14 gün geçtikten sonra kurabilirsiniz.
- Kullanacağınız sırığın ölçüleri 1.3 x 5 santimetre ve 1.8 ila 2.4 metre uzunluğunda olmalı. Sırıkları 30 ila 60 santimetre derinliğe ve bitkiden en az 5 santimetre uzaklığa çakın. Bitki ve sırıkları bir arada tutmak için bir iple gevşek ve bitkiyi sıkmayacak şekilde iki kere düğüm atın. Sırıklar bambu, parça odun, elektrik borusu veya demir bir boru olabilir.
- Yaygın olmasa da, sarmaşık tipteki domates bitkileri üzüm, fasulye ve kabak gibi diğer sarmaşık bitkilerine benzer şekilde çit veya parmaklıklara bağlanabilir. Bu sayede bitki geniş alanlara yayılabilir ancak domates bitkileri çok büyük ve kümeler halinde büyüdüğünden sarmaşık şekilde tutulmaya pek uygun değildir. (kararsız olanlar sarmaşık bitkilerle aynı değildir, üçüncü bir tip olan kararlı bitkiler ise çalı benzeri bitkilerdir).
- Kararlı bir domates bitkisi belirli, sınırlı bir boyuta kadar büyür ve ardından büyümesi durur veya gözle görülür şekilde yavaşlar. Kararsız bir bitki ise büyümeye ve yayılmaya devam eder.
- Kullanacağınız domates kafesi en az 1.2 metre uzunluğunda olmalıdır. Bitkinizi yeterince iyi büyütüyorsanız daha uzun bir kafese ihtiyacınız olabilir. Bitkileri bağlamak gereksiz olacaktır. Kafeslerdeki bazı domates bitkileri 1.8 metreden daha uzun boyutlara ulaşabilir. Bu noktada toprağa sırık çakıp kafesi bu sırıklara bağlamanız gerekebilir. Kafesler bitki ağırlaştıkça bükülmeye başlar ve hatta yazın kuvvetli rüzgarlarında çökebilirler. Bitki büyüdükçe kafes içerisindeki yaprakları ve ikincil kökleri alın. Domates kafeslerini oldukça uygun fiyatlara satın alabilirsiniz.
5Arzu ederseniz, kendi domates kafesinizi yapabilirsiniz. 1.25 metre uzunluğunda kaynak edilmiş tellerden yapılan çit malzemesi rulosu satın alın ve 5cm x10 cm boyutlarında dikdörtgensel açıklıklar yaptırın. İlerleyen zamanlarda uzunluğunu iki katına çıkarabilir, daha fazla sırığa bağlayabilirsiniz ve bu sayede bitki tırmandıkça rüzgar bitkilerinizi kötü etkilemez. Kendinize ait büyük kafesler yapabilmek için 45 santimetre genişliğinde silindirlerle birleştirin. Tellerin ucunu kesin ve bükerek diğer uçla dairesel şekilde birleştirin. Bu tip kafeslerin sağlamlığını artırabilmek için sırık kullanmak gerekir.
6Bitkilerin uçlarını veya kafesleri haftada bir veya iki kere sallayın. Bu işlemi beş saniye boyunca yapın ve çiçek açma evresi tozlaşmayı sağladıktan sonra devam edin. Domates bitkilerini nazikçe sallamak polenlerin daha düzenli dağılmasını sağlayarak meyve oluşumunu artırır.