Tiroid bezi boynun alt kısmında yer alır. Tiroid vücudunuzun metabolizma, sıcaklık ve kalp hızının yanı sıra büyüme ve gelişmeyi düzenlemeye yardımcı hormon üreten çok önemli bir organdır. Tiroid bezi normal fonksiyonlarını yerine getirecek gibi ya da aşırı aktif şekilde çalışabilir. Tiroid genişleyebilen bir organdır, bu genişleme bazen iyi huylu nodüllere neden olurken bazen de kötü huylu nodüllere neden olabilir.
Tiroidinizi Ne Zaman Kontrol Edeceğinizi Öğrenin.
1-) Hipertiroidi tanımlamak için aşağıdaki durumları izleyin. Hipertiroid tiroidin aşırı derecede aktif olduğu durumda oluşur. Hipertiroid viral enfeksiyonlar, radyasyon, bazı ilaçların yan etkileri, hamilelik ve nadir görülen başka nedenlerden dolayı oluşabilir. Hipertiroid belirtileri aşağıdaki gibidir.
- Şiddetli ve sürekli yorgunluk.
- Adet döngüsünde ki değişiklikler
- Kabızlık
- Depresyon
- Kuru, kaba saçlar
- Saç dökülmesi
- Kuru cilt
- Uyku döngüsünün bozulması, sürekli uyku isteği
- Soğuk algınlığına yatkınlık
- Düzensiz kalp ritmi
- Kaç güçsüzlüğü
- Açıklanamayan kilo alma ya da kilo verme durumu
2-) Hipertiroidin belirtilerini izleyin. Hipertiroidizm tiroidin aşırı aktif çalışma durumudur. Bu durum tümörler, tiroidit (iltihap), tiroid bezi, tiroid hastalıkları ya da bazı ilaçların sonucunda oluşur. Tirotoksikoz (tiroidin aşırı aktif olma durumu) belirtileri şunlardır.
- Hızlı kalp atışı ya da çarpıntı.
- Artmış solunum sayısı
- Saç azalması, güçsüzleşmesi
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Sinirlilik, huzursuzluk, aşırıya kaçan duygu durumu
- Anksiyete ve ya panik ataklar
- Psikoz
- Huysuzluk
- Isı intoleransı
- Terlemek
- Kaşınan kırmızı cilt
3-) Bu belirtilerin başka bir hastalığa da ait olabileceğini unutmayın. Bu belirtilerin bir çoğu tiroid hastalığına özgü belirtiler değildir. Birden çok belirti varsa bunları belirleyin. Emin olmak için kesinlikle doktorunuza başvurun.
- Örneğin kilo almak, daha fazla yemek yemek ve daha az egzersiz yapmanızdan dolayı oluşmuş olabilir. Bunun nedeni tiroid olmayabilir. Sinirli ve endişeli olma durumunuz da psikolojik bir sorununuzun olduğu anlamına gelebilir. Cilt kuruluğu derinizin yağsız olması ya da çok az su tükettiğiniz için olabilir. Kabızlık, ishal ya da gıdalara karşı hassas olma durumu sindirim sisteminizle ilgili bir problemden kaynaklanıyor olabilir.
Tiroid Kontrolü
1-) Boynunuzu kontrol edin. Boynunuzun alt kısmını kontrol etmek için bir ayna kullanın. Aynayı boynun alt kısmı, gırtlak ve köprücük kemiği arasına odaklayın. Kafanızı arkaya yatırın ve bir bardak su yudumlayın. Eğer herhangi bir şişlik, hassasiyet ya da topak olmuş yumrular görürseniz hemen bir doktora başvurmalısınız. Böyle bir durumda doktor kontrolüne gitmek hem erken tanı hem de erken tedavi açısından son derece önemlidir.
- Boynunuzu iyi kontrol edebilmeniz için çok iyi bir ışık altında kontrol etmelisiniz.
2-) Uzun süreli belirtileri kontrol edin. İki ve ya üç haftadan daha uzun süren belirtilere dikkat edin. Eğer bu belirtiler aylık bir döngü içerisinde ise iki ya da üç ay boyunca takip edin. Eğer yeterince uyuyor ve yeterli uyku alıyorsanız ancak halen belirtiler devam ediyorsa doktora başvurmalısınız.
- Yalnız bu yorgunluk ve uykusuzluk için bir çok farklı neden olabilir.
3-) Belirtileri takip edin. Gün içerisinde kaç saat uyuduğunuzu, üşüdüğünüz ya da terlediğiniz dönemleri ve süreleri, kilo alma ya da verme durumunuzu, kalp atış hızı ya da nefes alma düzensizlikleri gibi bir çok belirtiyi takip edebileceğiniz ve kayıtlarını tutabileceğiniz bir takvim oluşturun. Bu sorunları hissettiğiniz zamanları ve sürelerini kaydedin. Eğer gergin ve endişeli hissediyorsanız ve hayatınızda böyle olmanızı gerektirecek bir durum yoksa bu durumları da kaydetmelisiniz.
- Tiroid hastalıkları uzun bir süre sessiz ilerleyebilir. Vücudumuzun tiroid bezinin fonksiyonlarının bozukluğunu telafi etmek için bir takım mekanizmaları vardır; ancak, eğer tiroid bezinin çalışması hakkında endişeleriniz varsa testler için doktorunuza gitmekte tereddüt etmeyin.
4-) Kan değerlerinizi bir doktora gösterin. Tiroid hastalıklarını tanımlamak için en iyi yol kan değerleri üzerinden kontrol yapmaktır. Doktorunuzu tiroid hormonu (THS) seviyenizi kontrol ettirebilirsiniz. T3 ve T4 seviyelerindeki hormon durumu hakkında bilgi alabilir ve bu konuda durumunuzun ne olduğunu sorabilirsiniz.
- Tiroid bezi (T3 ve T4) hipofiz bezinden kontrol edildiğinden dolayı bazı durumlarda nadir de olsa problem hipofiz bezinden kaynaklanıyor olabilir.
- Düşük TSH aşırı aktif bir troid olduğunu gösterirken, yüksek TSH ise yeterince aktif olmayan bir troid olduğunu gösterir. Yüksek düzeyde T3 ve T4 aşırı hiperaktif bir tiroid faaliyeti gösterirken düşük düzeye T3 ve T4 yetersiz bir tiroid bezi faaliyeti gösterir. Doktorunuz TSH değerlerinizden tiroid bezinizin çalışma durumunu söyleyebilir.
5-) Ek testler için hazır olun. Hipofiz bezinizin durumu tiroid sorunlarının altında yatan neden olabileceğinden, doktorunuz diğer koşullara bakmak için ilave testler isteyebilir. Özel durumunuza bağlı olarak kesin tanı elde etmek için farklı testler isteyebilir.
- Bu ek testler şunlardır: iyot alımı taraması, tiroid ultrasonu, tiroid antikorlarının ölçümü veya tiroid nodülleri iğne biyopsisi.
Kaynak : VideoMedicine.com / Ricardo Correa, M.D. (Endocrinologist)