Bölüm1: Tıbbi Yardım İsteme:
1Eğer semptomları fark ederseniz acil servisi aramakta yarar var. Özellikle akrebin tehlikeli olduğunu yada sokulan kişi çocuk, yaşlı yada kalp veya akciğer hastalığı olan biriyse hemen acil servisi aramalısınız.
- Türkiye için ambulans numarası 112’dir.
2Acil servisi aradığınızda sokulan kişinin yaşını ve kilosunu belirtmeniz sağlık personellerinin tedavi önermesi ve riski değerlendirmesi için önemlidir. Ayrıca mümkünse akrebin ne zaman soktuğunu belirtiniz, eğer emin değilseniz ne zaman fark edildiğini belirtin.
3Sağlık personeline telefonda akrebi tarif etmeye çalışın.
4Eğer acil servise ulaşamazsanız, yaralıyı hastaneye götürün, akrep sokması kaslarda istemsiz hareketlere sebebiyet verebildiğinden kendisi arabayı süremeyebilir ve hatta yürüyemeyebilir.
Bölüm2: Evde Akrep Sokması Tedavisi
1En çok rastlanılan semptomlar(belirtiler):
- Akrebin soktuğu bölgede yoğun bir yanma,
- Aynı bölgede parmağınızla dokunduğunuzda acı veren, çoğunlukla hafif bir şişlik,
- Vücuda ağrı yayılması, özellikle kolaltı ve kasıklarda, lenf boğumu yakınlarında şiddetli ağrı,
- Kas seğirmesine yol açabilen yüksek tansiyon,
- Kusmak, terlemek, ağzın köpürmesi , geveleyerek konuşma, salya artışı, yüz kaslarında seğirme ve istemsiz göz veya boyun hareketleri,
- Dilde şişme hissi ve yüzde uyuşma,
- Karın ağrısı, nefes zorluğu, yutkunmada veya görmede zorluk, (nefes zorluğu görülmesi çoğu hayati risk taşıyan semptomlardan biri)
- Hızlanmış yada düzensiz kalp atışı,
- Vücudun birçok yerinde alerjik şişkinlikler,
- İstemsiz idrar ve katı dışkı atımı.
2Öncelikle paniklemeyin! Akrebin soktuğu yeri iyice su ve sabunla temizleyin. Akrebin soktuğu bölgede giysiniz varsa onu hafifçe çıkarın. Bu temizlemeyi yapmanız enfeksiyon kapmanızı önlemek adına yardımcı olacaktır.
2Şayet akrep kolunuzdan soktuysa ki bu en çok yaşanan durumdur. Bu durumda kolunuzu sabit ve kalp seviyesinden aşağıda tutmalısınız. Bazı yaraların aksine akrep sokması sonucunda oluşan yaralarda kolunuz kalp seviyesinin üstünde tutulursa bu durum zehirin daha hızlı yayılmasına sebep olabilir.
3Soğuk suda yıkanmış bir bez ve buz ile müdahale edin. Soğuk zehrin yayılmasını yavaşlatacak, ağrıyı ve şişmeyi azaltacaktır.
4Soğuk kompres uygulamaya devam edin. Ağrıyı yatıştırmak için ağrı kesici veya doğal ağrı kesici görevi gören yağlardan alın.
5Eğer varsa ağrı kesici bir asprin alın. Ayrıca, C vitamini almanız da yardımcı olabilir. Ağrınızı gidermek için ibuprofen, asetominofen vb. ilaçları da alabilirsiniz. Ağrınız yoğun ise tıbbi yardım istemelisiniz.
6Natürel sızma hindistan cevizi, susam , aspir veya ayçiçek yağlarından birini ve bir kaşık alın.
- Bir kaşık yağı içip ağzınızda iyice çalkalayın, daha sonra tükürün.
- Eğer varsa kaşığa 5-6 damla çay ağacı, nane yada okaliptüs yağı damlatın. Bu yağlar doğal ağrı kesici görevi görür.
- Yağ ile ağzınızı çalkalamaya bir saat veya ağrı yatışana kadar devam edin.
- Ayrıca çay ağacı, nane yada okaliptüs yağlarından yaraya direk yada diğer yağlardan biri ile beraber uygulayabilirsiniz. Yalnız bu yöntem yağ yaraya nüfuz edince çok daha fazla acıtabilir ya da yakabilir.
7Eğer gerekliyse ilk yardım uygulayın, bilinç kapanması ve spazmlar çok nadir olmasına rağmen gerçekleşme ihtimaline karşı acil servisi arayın, bir ambulans çağırın. İlk yardım adımlarını öğrenin ve kalbinin durduğuna sair şüpheleriniz varsa, ilk yardım yöntemlerini hasta üzerinde hemen uygulayın.
8Şayet doğal yollarla iyileştiğinizi düşünüyorsanız bile mutlaka ve mutlaka bir doktora görünmeniz tavsiye edilir. Doktor, enfeksiyondan korunmak adına tetanoz iğnesini vurmayı, kas gevşetici almanızı yahut antibiyotik kullanmanızı tavsiye edebilir. Bir doktor tavsiyesi olmadan kendi kafanıza göre tetanoz iğnesi vurdurmak, antibiyotik almak gibi şeylere kalkışmayın.
Bölüm3: Akrebin Türünü Tespit Etmek
1Akrep sokması çoğunlukla tehlikesiz olmasına rağmen semptomların hayati risk taşıdığını unutmayın. Akrebin türünü tespit etmek eğer zararlıysa tıbbi uzmanların tedavi uygulamasında yardımcı olur.
2Sadece güvenli bir şekilde yapacağınızdan eminseniz akrebi yakalamaya çalışın. Yakalamak akrebin türünün tespit edilmesi için en doğru yöntem, fakat akrebi göremiyorsanız yada uygun taşıyıcı malzemeniz yoksa yakalamaya çalışmayın.
- Akrebi içine koyabileceğiniz ve akrebin iğnesinin değmemesi için yeterince uzun olan cam bir kavanoz bulun. Eğer varsa en az 25 cm uzunluğunda maşa da kullanabilirsiniz.
- Eğer yeterince uzun maşanız varsa ve akrebin uzanamayacağı kadar ise kavanozu üzerine kapatmak yerine bu maşa ile içine koyabilirsiniz.
- Akrebi yakaladığınızda kavanozu ters çevirin ve akrebin üzerine kapatın.
- Yakaladıktan sonra kavanozun üzerini ağır bir kitap yada kapakla dikkatlice kapatın.
3Eğer akrebi yakalayacak gerekli malzemelere sahip değilseniz akrebin fotoğrafını çekin. Eğer mümkünse farklı açılardan fotoğraflarını çekin, farklı açılardan fotoğraf çekmek akrebin türü hakkında hatırlayamayacağınız detayları sonradan fark etmenize yardımcı olabilir.
4Kalın iğneli ve kuyruklu akreplerin diğer türlere göre genelde daha tehlikelidir, özellikle bu durumla karşılaşırsanız akrebin türünü tespit etmek hayat kurtarıcı olabilir.
Kaynak
- http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002850.htm
- http://askabiologist.asu.edu/explore/not-so-scary-scorpions
- http://dinaknight.com/scorpion-stings.html
- http://www.wikihow.com/Treat-a-Scorpion-Sting