Çizik kornea; uzun süre çıkartmadan lens kullanıldığında, kırık ya da çizik lensler kullanıldığında, gözünüze bir cisim temas ettiğinde, gözünüze kum ya da kirpik gibi maddeler kaçtığında ya da gözünüze su girdiğinde ortaya çıkabilen bir durumdur. Korneanın iki işlevi vardır ve bunlar; göz akını, gözkapağını ve gözyaşlarını korumak için yabancı maddeleri gözden atmaya çalışmak ve göze giren ışığı kontrol altına alarak odaklanmayı sağlamaktır. Göz yaşarması, gözde acı ve kızarıklık, göz kapağında kasılmalar, ışık hassasiyeti, bulanık görme ve gözünüze bir şey girmiş gibi hissetmek çizik korneanın belirtilerindendir.
Yabancı maddeleri çıkarmak
1Gözünüzü açıp kapatmayı deneyin. Çoğu zaman kornea çizilmesi, göze kaçan toz, kum, kir ve kirpik gibi küçük maddeler sebebiyle gerçekleşir. Çiziğin tedavisine başlanmadan önce gözdeki yabancı madde çıkartılmalıdır. Gözünüzü açıp kapatmak gözyaşı bezelerini uyararak daha fazla gözyaşı üretimine ve yabancı maddenin akıp gitmesine yardımcı olabilir.
- Sağ elinizle, etkilenmiş gözün üst gözkapağını alt gözkapağının üstüne doğru çekin. Alt gözkapağının kirpikleri yabancı objeyi gözden atmayı başarabilir.
- Gözünüze giren cisimleri elinizle, cımbızla ya da başka objelerle çıkartmaya çalışmayın, bu gözünüze zarar verebilir.
2Gözünüzü yıkayın. Gözünüzü açıp kapatmak objeyi çıkartmanıza yardımcı olamadıysa, gözünüzü su veya tuzlu su çözeltisi ile yıkamayı deneyin. Steril ve tuzlu bir çözelti kullanmak en iyisidir. Musluk suyu kullanmayın. Göz yıkama suyunuz için en uygun asit baz dengesi 7,0dır ve sıcaklık derecesi 15/38 derece arasında olmalıdır. Genelde tavsiye edilen bir yöntem olsa da; gözünüzü yıkarken bardak kullanmayın. Gözünüzde yabancı bir madde varsa, bardakla üstüne su dökmek o objenin gözde daha da ileriye kaymasına sebep olabilir. Gözlerinizi nasıl yıkamanız gerektiğini öğrenmek için aşağıdaki yönergeleri takip edin.
- Hafif rahatsız edici kimyasallar için 5 dakika gözünüzü yıkayın.
- Orta ya da fazla tahriş ediciler için en az 20 dakika boyunca yıkayın.
- Nüfuz etmeyen aşındırıcı kimyasallar için(asit) 20 dakika boyunca yıkayın.
- Nüfuz edebilen, alkali gibi aşındırıcı kimyasallar için en az bir saat yıkayın.
- Gözünüze zehirli bir karışımın girdiğini işaret edebilecek, bulantı, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, bilinç kaybı ve baygın hissetme gibi durumları not ediniz ve bu semptomlarla karşılaşırsanız 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi’ni arayınız.
3Göz damlası kullanın. Göze sıkışan objeleri çıkartmanın bir diğer yolu da göze yağ veren göz damlaları kullanarak objeyi dışarıya atmaya çalışmaktır. Yağ barındıran göz damlalarını eczanelerde bulabilirsiniz. Göz damlasını ister kendiniz ister başka biri yardımıyla kullanabilirsiniz. Göz damlasının doğru kullanımı aşağıdaki gibidir.
- Yapay gözyaşı damlaları gözü yağlandırarak dış kısmın nemli kalmasına yardımcı olur. Tüm eczanelerde bulunurlar ve birçok çeşidi vardır. Bazı gözyaşı damlaları gözü daha uzun süre nemli tutmak için koruyucular içerebilir ancak bu koruyucular damlayı günde 4 seferden fazla kullanırsanız gözünüzde tahrişe yol açabilir. Günde 4 seferden daha fazla damla kullanmaya ihtiyacınız varsa, koruyucu içermeyen göz damlalarını araştırın.
- Hidroksipropil metilselüloz ve karboksimetilselüloz iki en yaygın göz yağıdır ve birçok eczanede raflarda bulunabilir.
- Gözlerinize en uygun damlayı bulabilmek için deneme yanılma yoluyla ilerlemeniz gerek. Bazı durumlarda iki veya daha fazla damlanın karıştırılması bile gerekebilir. Kronik göz kuruluğu durumunda semptomlar olmasa bile göz damlası kullanılması gerekir. Yapay gözyaşı sadece gözlerinizi nemli tutmaya yardımcı olur, gerçek gözyaşının yerini tutamaz.
4Çizik iyileşmiyor ya da daha da kötüleşiyorsa doktorunuza başvurun. Yabancı madde çıkartıldıktan sonra, kornea birkaç gün içinde kendi kendine iyileşmelidir. Ancak, ciddi çizikler ya da iltihaplanmış çizikler için anti bakteriyel damlalar kullanılmalıdır.
- Yabancı maddenin hala gözünüzde olduğundan şüpheleniyorsanız,
- Bulanık görme, kızarıklık, acı, batma ve ışık hassasiyeti yaşıyorsanız,
- Korneanızda çiziğin iltihap kapması sebebiyle oluşmuş bir açık yara ya da zarar olabileceğini düşünüyorsanız,
- Gözünüzden yeşil, sarı ya da kanlı irin çıkıyorsa,
- Etrafta dağılan karanlık gölgeler ya da yanıp sönen minik ışıklar görüyorsanız doktorunuza danışın.