Derin Ven Trombozonu derin toplardamarlarda kan pıhtılarının oluşmasıyla meydana gelen bir rahatsızlıktır. Genelde pıhtılar baldır, kalça ve leğen bölgesinde oluşur. Zayıf ve orta dereceli pıhtıları genellikle vücudunuz zamanla ve sağlıklı bir yaşamla kırıp ortadan kaldırabilir. Yine de, her zaman DVT’nin ilgili toplardamarı tamamen kaplayabilme ve engelleme riski olabilir. Bu durum damarı tıkayan pıhtının akciğerler ile kalbe ve beyne giden atardamarları tıkamasına sebep olur, ciddi hasarlar ve hatta ölümle sonuçlanabilir. Eğer DVT riski taşıyorsanız gerekli önlemleri almanız ve yardımcı bir tedaviye başvurmanız şiddetle önerilir.
Risk Faktörlerini Ortadan Kaldırma
- Özellikle eğer obezseniz, kilo verin. Kilolu veya obez iseniz DVT riski gittikçe artacaktır. Normalden fazla kilo özellikle kanın kalpten bacaklara ve ayaklara dolaşımını zorlaştırır. Bunun sonucu olarak, kan basıncındaki yükselme kan damarlarında hasara yol açar ve plak ile pıhtı oluşumuna sebep olur. Kilo ermek kalbiniz ve kan damarlarınız için oldukça yararlıdır ve aynı zamanda DVT ve damar tıkanıklığı riskini azaltır.
Yürüyüş gibi kardiyovasküler egzersizleri artırarak ve kalori tüketimini azaltarak sağlıklı bir şekilde kilo verebilirsiniz.
Günlük kalori alımınızı yaklaşık 500 kalori kadar azaltarak ayda yaklaşık bir buçuk kilo yağ kaybedebilirsiniz.
- Sigara içmeyi bırakın. Eğer kronik (sürekli) sigara tüketicisiyseniz DVT riskiniz artacaktır. Sigaranın içerisindeki çeşitli maddeler ve ilaveler kan pıhtılaşması, kan damarları ve genel anlamda dolaşımı olumsuz etkiler. Aynı zamanda kanınızı inceltir ve yüksek miktarda pıhtılaşmaya neden olur. Bu yüzden DVT ve diğer kardivasküler hastalık riskini artırır. Nikotin bantları, yardımcı olabilecek sübliminal kasetler veya hipnoz yardımıyla adım adım sigarayı bırakmaya çalışın.
Kan pıhtısı parçaları toplardamar içinde gevşediğinde kan dolaşımına doğru hareket ederler ve akciğerler ile kalple bağlantılı kan damarlarında sıkışabilirler. Bu durum damar tıkanıklığına sebep olur. Bu tıkanıklık kimi durumlarda ani ölüme sebep olabilir. Akciğer damar tıkanıklığı bulunan hastaların yaklaşık %10-15 lik kısmı durumdan kısa süre sonra ölüyor.
- Fiziksel olarak daha aktif olun. Uzun süre oturmak DVT için bir risk faktörüdür, bu yüzden yürüyüş yaparak, koşu yaparak, bisiklete binerek veya yüzerek kardiyovasküler egzersizlerinizi artırın. Baldır kaslarınız bir anlamda ikinci kalp olarak davranabilir, bacak toplardamarlarınızdaki kanın kalbe pompalanmasına yardımcı olan bu kaslar yalnızca belirli tipte düzenli egzersiz yardımıyla kasıldığında bu işlevi yerine getirir.
Eğer çalışma veya uçuş esnasında saatler boyunca egzersiz yapamayacak bir konumda kaldıysanız, en azından oturduğunuz yerde bacaklarınızı periyodik olarak hareket ettirin.
Bir alçı veya kırık bir bacak sebebiyle sürekli olarak hareketsiz kalmak DVT için oldukça risklidir, bu yüzden bacağınızı yukarıda tutarak sürekli olarak ayak parmaklarınızı oynatın.
DVT’nin en bilinen belirtileri arasında: şişme, kızarıklık, balddırda veya bacağın aşağı bölgelerinde ağrı (özellikle toplardamar boyunca), özellikle koşu esnasında ağırlık ayarlamada zorluk, ılık veya sıcak ten.
Belirtiler oldukça küçük de olabilir: DVT hastalarının yarısı teşhise kadar belirti göstermeyebilir.
- Varis çorapları giyin. Bu çoraplar kaslarınıza ve bacağınızın alt bölgesindeki kan damarlarınıza destek olarak ödem/şişlik oluşumunu ve takiben DVT riskini azaltır. Varis çorapları özellikle toplardamar yetersizliği çeken hastalarda ve varisli damarlarda tercih edilir. Çorapların diz bölgesine veya daha yükseğe çekilmiş olması gerekir. Bu noktada çorapların parmak kısmı açık veya kapalı olabilir. çorapları internet üzerinde, tıbbi malzemeler satan mağazalardan ve kimi durumlarda eczane ve fizik tedavi uzmanlarının ofislerinden temin edebilirsiniz.
Doktorunuz önermedikçe en hafif basıncı uygulayan 1.sınıf varis çoraplarından satın alın.
Araba, otobüs ve uçak yolculuğu gibi yüksek riskli durumlarda dereceli varis çoraplarını kullanın. Bu çoraplar ayak bileğinizde but bölgenizden daha sıkı formdadır ve kan akışını hızlandırır.
- Kafeinsiz sıvıları bolca tüketin. Sıvı dengenizi korumak kan hacminizi de etkiler ve kanınızı bir bakıma inceltir. Bu durum aynı zamanda DVT riskini azaltır. Bu yüzden özellikle sıcak ve karasal iklimli bölgelerde yaşıyorsanız bolca saf su ve meyve suyu tüketin. Kahve, siyah çay, soda ve enerji içeceği gibi zengin kafeinli içeceklerden kaçının. Kafein diüretik bir madde olduğundan sürekli olarak idrara çıkmayı tetikler ve zamanla vücudunuzun sıvısız ve susuz kalmasına sebep olur.
Yaz aylarında, her gün yaklaşık iki buçuk üç litre su içmeye çalışın.
Birçok taze meyve ve sebzenin oldukça iyi su kaynakları olduğunu unutmayın.
Kaynak:
- http://www.wikihow.com/Avoid-Getting-Deep-Vein-Thrombosis-(DVT)
Aslı Ecek.