Doğum Sonrası Psikoz Nasıl Tanınır ve Tedavi edilir

Doğum sonrası psikoz, ‘annelik hüznü’ veya doğum sonrası depresyonla kıyaslandığında çok nadir görülen bir durumdur ve doğum yapan kadınların sadece yaklaşık %0,1 ini etkiler. Bununla birlikte, doğum sonrası psikoz çok ciddi bir durumdur ve anneler ve bebekleri için tehlikeli olabilir. Doğum sonrası psikozu olan kadınlar gerçeklerle olan bağlantısını yitirdiğinden, intihar etmeye ve şiddet uygulamaya yatkındırlar. Belirtilerin mümkün olduğunca çabuk tanımlanması erken ve etkili tedavi için büyük önem taşımaktadır. Kendinizin veya sevdiğiniz birinin doğum sonrası psikoz geçirdiğinden şüpheleniyorsanız daha fazlasını öğrenmek için 1. Adımdan başlayınız.

Doğum sonrası psikoz belirtilerini tanıyalım

1Halüsinasyonları gözlemle. Doğum sonrası psikoz geçiren kadınlar genellikle gerçekte orada olmayan şeyleri görür veya duyarlar. Bu halüsinasyonlar korkutucu, rahatsız edici ya da kafa karıştırıcı olabilirler. Halüsinasyonlar gelip gidebilir ya da kalıcı olabilirler. Halüsinasyonlar doğum sonrası psikozu doğum sonrası depresyondan ayıran en önemli belirtilerden biridir ve acilen tıbbi müdahale gerektirir.

2Kafa karışıklıklarını ciddiye alın. Kafa karışıklığı da doğum sonrası psikozu doğum sonrası depresyondan ayırır. Sağlıklı yeni anneler bile bitkin ve zihinsel olarak bulanık görünebilir, ancak bu belirtiler gerçek karışıklığa veya şaşkınlığa dönüşmemelidir. Doğum sonrası psikozlu bir kadın etrafında olup bitenleri ve başkalarının ona söylediklerini anlamayacak kadar ne yapacağını bilmez halde görünür.

3Kuruntulara dikkat edin. Halüsinasyonlar kafa karışıklığı ile birlikte sanrısal düşüncelerle – rasyonel bir kişinin sahte olduğunu bildiği garip ama güçlü düşünceler ile ilgili sanrılar – doğum sonrası psikozu doğum sonrası depresyondan ayıran en önemli semptomlardan biridir. Kuruntular da derhal tedavi gerektirir. Bir annenin kendisine ve ya başkasına zarar vermesine neden olmayabilirler fakat bazı durumlarda şiddete neden olurlar.

  • Bu kuruntular, halüsinasyonlarla bir araya geldiğinde yeni doğum yapan kadını paranoyak ve şüpheli biri haline getirebilir.
  • Doğum sonrası psikoz olan birisi, arkadaşlarının ve aile üyelerinin kendisine yalan söylediğini ya da ona zarar vermeye çalıştığını düşünebilir; İzlediğini veya takip edildiğini hissedebilir.

4Ruh halindeki değişimlere dikkat edin. Ruh halindeki değişimler doğum sonrası depresyon ve kaygı bozukluğu olan kadınlar için ortak bir belirti olup doğum sonrası psikozda da rol oynamaktadır. Doğum sonrası psikoz geliştiren kadınlar bir duygusal durumdan diğerine hızla geçme eğilimindedir; kendilerini aniden ezici bir üzüntü halinde, sıkıntılı, tedirgin ya da öfkeli bulabilirler ve duygularındaki bu sıçrayış için herhangi bir neden bulamayabilirler.

5Uyku düzenini izleyin. Uyku güçlüğü, tüm doğum sonrası psikiyatrik rahatsızlıkların bir özelliği olup, doğum sonrası psikozlu kadınlarda özellikle belirgindir. Uyku güçlüğü kalıcı uyku bozukluğuna neden olabilir ve ya doğum sonrası psikozlu kadınlar hiç uyumamaları gerektiğini düşünebilirler. Bu belirtinin tespit edilmesi özellikle zor olabilir çünkü çoğu yeni anne hatta sağlığı mükemmel olanlar bile uyumakta güçlük çekmektedirler. Ancak doğum sonrası psikozlu kadınlar için bu durum dinlenme fırsatı verildiğinde bile (eş, arkadaş veya akrabanın bebeğe geçici olarak bakmayı kabul etmesi gibi) devam eder.

6Herhangi bir hiperaktiviteye dikkat edin. Doğum sonrası psikoz, bir kadını manik, heyecanlı veya alışılmadık derecede enerjik yapabilir. Kadın, hiçbir şey yapmadan oturamayabilir ve ya sakinleşemeyebilir.

7‘Delilik’ duygularını ciddiye alın. Doğum sonrası psikozlu kadınlar bazen ‘deliriyor’ ya da ‘aklını kaybediyor’ olduklarını hissettiklerini ifade ederler. Bu duyguları göz ardı etmeyin, yardım alın.

8Doğumdan sonraki ilk birkaç hafta özellikle dikkatli olun. Teknik olarak doğum sonrası psikoz doğumdan itibaren altı aya kadar gelişebilir ancak hemen hemen tüm vakalarda ilk dört hafta içinde gerçekleşir. Eğer yeni bir anne iseniz veya karınız ya da partneriniz yakın zamanda doğum yaptıysa, bu erken dönem boyunca zihinsel ve psikolojik belirtilere özellikle dikkat edin.

9Risk faktörlerine dikkat edin. Daha önce doğum sonrası psikoz geçiren kadınlarda olduğu gibi, bipolar bozukluk öyküsü olan kadınlarda doğum sonrası psikoz sıklığı daha yüksektir. Ailenin tıbbi geçmişi de rol oynayabilir: yeni bir annenin ailesinde akıl hastalığı öyküsü varsa, doğum sonrası psikoz geliştirme riski fazladır. Böyle bir durumda özellikle dikkatli olun.

  • Bununla birlikte, doğum sonrası psikoz geçiren kadınların yarısının bu risk faktörlerinin hiç birine sahip olmadığını unutmayın. Hastalık bazen gözle görülür bir sebep olmadan gerçekleşir.

Kaynak

  • http://www.washingtonpost.com/sf/investigative/2015/06/30/distraught-people-deadly-results/
  • http://www.wikihow.com/Recognize-and-Treat-Postpartum-Psychosis
  • http://www.centerforpublicrep.org/litigation-and-major-cases/damage-cases/41-litigation/damage-cases/68-use-of-police-force-against-people-with-psychiatric-disabilities

Gamze Ertuğrul

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir