Adımlar
1Temel Açılması. Yapılacak evin öncelikle temelinin açılması gerekmektedir. Bazı inanışlara göre de temel açma aşamasında kan kaybı olmasın diye bir hayvan kurban edilir. Kıbleye dönük vaziyette kurban edilen hayvanın kanı temelin herhangi bir yerine akıtılır. Temel, sert bir zemin bulunana, 60 cm ile 2 metreye, kadar kazma vasıtasıyla insan gücüyle ya da iş makinası ile kazılır. Kerpiç evin subasmanını yapmak için taşlarla 1 ile 3 metre arasında yükselti yapmak gerekir. Herhangi bir yerden elde edilen taşlar düzenli bir şekilde dizilir.
2Çamurun Hazırlanması
- İyi bir kerpiç için öncelikle uygun bir toprak seçilmeli, uygun toprak bulunamıyorsa toprağı uygun duruma getirecek şekilde kil ya da kum ilavesi yapılmalıdır. Bu aşamada kullanılacak en iyi toprak sarı ve beyaz tonlarında olan killi topraktır.
- Kerpiçin şekillenmesindeki en önemli noktalardan biri toprağın iyi ayarlanmasıdır. Katılan su miktarı ile toprağın kıvamı ayarlanabilir. Toprak ile suyun karışımında su miktarı arttırıldıkça kerpiçin dayanıklılığı azalır ve zor kurur bir hale gelir. Dolayısıyla su miktarı mümkün olduğunca azaltılmalıdır.
- Kerpiçin uygun kıvamda olması için gereken su miktarını belirledikten sonra bu suyun bir kısmı katkı maddeleri karşımı için ayrılmalıdır. Arta kalan suyla toprak iyice karıştırılmalı sonrasında en az bir gün dinlendirilmelidir.
- Toprağın su ilave edilmeden önceki ağırlığına göre belirlenen kireç, alçı, çimento gibi katkı maddeleri suyla karıştırılır.Katkı maddesi yerine saman vb. liflerin katılması daha iyi olur.
- Daha sonra bu karışım dinlendirilmiş olan çamurla karıştırılır. Bu aşamadan sonra tavlanmış hale gelen çamur kalıba yerleştirilmek için hazı hale gelmiş olur.
3Saman vb. liflerin katılması. Kerpiç hazırlanırken içerisine saman vb. organik lifsel bitki artıkları ilave edilmelidir. Bu artıklar homojen, dengeli bir şekilde hazırlanan kerpicin kurumasını sağlar. Çatlama ve büzülmenin azalmasını sağlarken dayanıklılığın da artmasını sağlar. Anadolu’da eskiden beri yapılan evlerde sağlamlık ve dayanıklılığı arttırmak için saman ilavesi yapılır. Bu yapılan ilave ortalama olarak 10 metreküp çamura 100kg kadardır.
4Kalıpma ve Şekillendirme Yapılması. Hazırlanan çamur genellikle ahşap kalıplar kullanılarak şekillendirilir. Bölgeden bölgeye, şehirden şehire değişmesine rağmen genel olarak kerpiç boyutları şu şekildedir:
- 10-12cm yükseklik
- 30-35cm genişlik
- 30-35cm uzunluk
- Kerpiç kalıbı yapmak,
- İç yüzü rendeli bir şekilde ve çıralı çamdan yapılmalıdır.
- Kalıbın iç boyu kerpiç boyutlarından büyük yapılmalıdır.
- Kerpici kolay çıkartabilmek için kalıbın iç kısmı ya yağlanmalıdır ya da kumlandırılmalıdır.
- Kalıplara kerpicin konulması,
- Hazırlanan çamur kuvvetli bir hamleyle kalıp içine atılmalı, üzerine bastırılarak kaba iyice yerleştirilmelidir.
- Kerpiç biraz kuruyunca kalıp sökülmelidir.
- Kerpicin tamamen kurutulması güneşte değilde gölgede olmalıdır.Kuruyan yüzeyler sürekli çevrilerek kerpicin çatlaması önlenmiş olur.
- Tamamen kuruyan kerpiçler artık kullanıma hazırdır.
5Kerpiç ile Duvar Örülmesi
- Taşıyıcı olacak olan duvarlar 1 tuğla ana, 11 tuğla kuzu yahut 1,5 tuğla ana-kuzu olarak örülmelidirler.
- 1 tuğla kalınlığındaki örgüde 1 sıra bağ tuğlası, 1 sıra dizi tuğlası şeklinde olmalıdır.
- 1 tuğla kalınlığındaki örgüde dizi tuğlaları örülmesi 3/4 tuğla boyu ile başlanmalıdır.
- Pencere ve kapı kasalarının duvara kolayca bağlanabilmesi için, pencere ve kapı boşluklarında 1 alt, orta ve üst sırada karşılıklı olarak ziftlenmiş ahşap takoz yerleştirilmelidir.
- Duvar örerken harcın her yerde aynı kalınlıkta olmasına, tüm yüzeyi doldurabiliyor olmasına, çok kalın olmamasına ve de düşey derzlerin tam doldurulmamasına dikkat edilmelidir.