Orkideler egzotik görünümleri ve çeşitli karakteristik özellikleriyle dünya üzerindeki en güzel çiçeklerden biridir. Orkideler 30.000 den fazla farklı türleriyle ve 200.000 fazla kırmalarıyla nazik çiçeklerdir ve dünyadaki en büyük bitki familyasına sahiptir. Hem içeride hem de dışarıda büyüme özellikleriyle, orkideler tartışmasız benzersiz ve maalesef bazı uzmanlara göre yetiştirmesi zor bitkilerdir. Evlerinde orkide yetiştirmeyi düşünenler, bu sürecin hem tatlı hem de zorlu yanlarına kendilerini hazırlamalılar.
Adımlar
1. Bir orkide türü seçin. Bazı orkide türleri diğerlerine göre daha kolay yetiştirilir. Cattleya, Phalaenopsis ve Paphiopedilum türleri en kolay yetiştirilen orkidelerdendir ve yeni başlayan orkide yetiştiricilerine ve bahçecilere önerilir. Ayrıca, dünya üzerinde 20.000’den daha fazla orkide türü olduğuna inanılıyor, bu sayı bilinen tüm kuş türlerinin iki katına ve var olan tüm memeli türlerinin 4 katına denk geliyor. Bu da neredeyse, her insan tipi için bir orkide var olduğu anlamına geliyor.
- Büyük bir oranla piyasada bulunan en çok satılan orkidelerden bazıları Phalaenopsis, Dendrobium ve Oncidium türleridir. Phalaenopsisler aynı zamanda güve orkide olarak bilinirler ve orkide yetiştirmeye yeni başlayanlar arasında oldukça popülerler. Dendrobium türü ise yaklaşık olarak 1200 orkide türü barındırır ve klasik asalak bir orkide türdür. Oncidiums türünün ise en belirgin özelliği dikey kanatları ve çiçeğin alt kısmındaki callustur.
- Her orkide türü farklı ideal nem oranına, sıcaklığına, sulanma zamanına ve ışık miktarına sahiptir. Kendi orkidenizi en iyi nasıl büyütebileceğinizi öğrenmek için bir çiçekçiye ya da orkide topluluklarına danışabilirsiniz.
2. Orkideniz için doğru toprağı seçin. Bazı ilk kez orkide yetiştirenler, orkidelerin de diğer çiçekli bitkiler gibi toprağa ekilmeleri gerektiğini düşünerek ve saksı toprağı seçerek bir hata yapar. Bu orkidenizi öldürebilen bir hatadır. Çoğu orkidenin kökleri, saksı toprağının sağladığından daha fazla hava almaya ihtiyaç duyar, ve onlar için yararlı olanlar daha yumuşak ve gözenekli karışımlardır.
- Çoğu yetiştirici ağaç kabuğu, hindistan cevizi lifleri, perlit, sphagnum yosunu, odun kömürü, ve hatta strafor köpüğü parçalarını değişik kombinasyonlarla saksı harcı yaparak kullanır. Elinizde bulunanlarla gözenekli ve nefes alınabilir karışımlar deneyin ya da bir uzmana kendi tariflerini sorun.
3. Bir saksı harcı veya değişik harçların karışımlarını deneyin. İşleri kolaylaştırmak için neredeyse çoğu orkide türüne uygun temel iki karışım hazırlayabilirsiniz.
Terlik orkideler, çoğu oncidiums, miltonias ve kısa köklü nemden hoşlanan orkideler için uygun bir karışım hazırlayın:
- 4 ölçü ince köknar ağacı kabuğu ya da hindistan cevizi lifi
- 1 ölçü ince odun kömürü
- 1 ölçü perlit
Cattleyas, phalaenopsis ve diğer yetişkin orkideler için orta irilikli saksı harçları hazırlayın. Eğer hangi karışımları kullanacağınızdan emin değilseniz, ince taneli karışımları kullanmadan önce, orta taneli bir harç hazırlayın:
- 4 ölçü orta köknar ağacı kabuğu ya da hindistan cevizi lifi
- 4 ölçü orta odun kömürü
- 1 ölçü perlit
4. Çok büyük bir orkideniz olmadığı sürece, küçük bir saksı tercih edin. Çoğu orkide kökleri içeçeyken rahattır. Orkidenizi içine oturtmak için bir çok su deliği olan küçük bir saksı seçin. Unutmayın ki orkidelerin en büyük düşmanlarından bir ide fazla sulamaktır. Cymbidiums gibi bazı orkideler ise uzun köklerinden dolayı daha uzun saksı gerektirirler. Geleneksel kil saksılar kullanıma ne kadar uygun olsalar da, işte bir kaç farklı saksı tipi:
- Hava alımına izin veren delikli saksılar, gün ışığı alan avantajlı noktalara asılabilirler.
- Saydam saksılar ise gün ışığının köklere ulaşmasını sağlar. Ayrıca bu saksılar yetiştiriciye orkideyi rahatsız etmeden kökleri incelemesine izin verir.
- Çürümeye karşı üretilen tahta saksıların diplerine ise saksı harcı eklemeden biraz yosun koymak gerekebilir.
5. Eğer tohumdan üretecekseniz, sabırlı olun. Ellerinizin ve çevrenizin steril olduğundan emin olun. Bir kaç tohumu her bir saksının yüzeyinin hemen altına yerleştirin. Eğer gerekliyse doğa dostu suni gübre ekleyin. Ancak en iyi toprağı kullanmayı çalışın.
6. Orkidenizi dikin. Orkideyi kendi saksısından çıkarın ve çürümüş, kurumuş köklerini kestiğinizden emin olun. Eğer ihtiyaç varsa orkideyi ekmeden önce kökleri bir kaç ayrı kısıma ayırın. Orkidenin en çok gelişmiş kısmı saksının duvarına karşı dayanmalıdır. Daha sonra yavaşça kökleri çok az kapatacak şekilde saksı harcını ekleyin.
7. Orkidenizin toprağını ne zaman değiştirmeniz gerektiğini öğrenin. Farklı orkide türlerini, farklı zamanlarda tekrar ekmek ve harcını değiştirmek gerekebilir.
- Yıllık değiştirilmesi gerekenler: Dendrobium, Miltonia, Paphiopedilum ve Phalaenopsis (ve hibritleri)
- Yılda iki kez değiştirilmesi gerekenler: Cattleya, Dendrobium, Oncidium ve Odontoglossum (ve hibritleri)
- Üç yılda bir değiştirilmesi gerekenler: Vanda, Cymbidium
Kaynak: 1 (Erişim: 1 Temmuz 2020) 2 (Erişim: 1 Temmuz 2020) 3 (Erişim: 1 Temmuz 2020)
