Bölüm1: Güneş ve Sayesinde oluşan gölgeyi kullanarak yön bulma
Bu yöntem sadece güneşli havalarda uygulanabilen bir yöntemdir. Güneş varken çok sık ağaçlarla kaplı bir ormandaysanız bu yöntem gene işinize yaramayacaktır. Diyelim ki denizde açılıp kayboldunuz. Bu yöntem sizde denizde yönünüzü bulmaya da yardımcı olmayacaktır. Dünyanın batıdan doğuya doğru dönmesini referans alarak geliştirilen bu metodu uygulamak için, ortalama 1 metre civarında düz bir ağaç dalı, çubuk veya spor yapma amaçlı gittiyseniz yanınızdaki baton kullanılabilir.Bunun için sırayla şu işlemleri yapmalısınız:
1Düz ağaç dalı veya batonu, gölgesinin tam oluşabileceği şekilde güneş gören düz bir zemine saplayın.
2O anda oluşan ilk gölgeyi belirlemek adına taş vb. bir cisim koyun. Koymuş olduğunuz taş hangi yarım kürede olursanız olun sizin batı yönünüz olmuş olacaktır.
3Bir müddet sonra dünya hareket ettiğinden dolayı dalın gölgesinin de yeri değişecektir. Yaklaşık 30 dakika gibi bir süre sonra gölgenin ucuna yine o noktayı belli etmek amacıyla ikinci bir taş koyun.
4Bu 2. taşınız da doğu yönünüz olmuş olacaktır.
5Sağınıza doğuyu, solunuza batıyı aldığınızda da önünüz kuzeyi, arkanız da güneyi gösterecektir.
Bölüm2: Kutup yıldızından faydalanarak yön bulma
Bölüm3: Saat kullanarak yön bulma
Eğer klasik, analog; akrep ve yelkovanı olan bir saate sahipseniz bu saat sayesinde de yönünüzü bulmanız mümkündür. Denizde açılıp yönünüzü kaybettiyseniz ve bileğinizde su geçirmez bir saatiniz varsa bu yöntem işinize yarayabilir. Bu yöntemi kullanmak için:
1Güneş varken saat kaç olursa olsun saatinizin akrebini güneş istikametine çevirin.
2Saatin akrebi ile 12 dilimi arası size güneyi gösterecektir.Bu Türkiye gibi kuzey yarım kürede olan ülkeler için geçerlidir. Güney yarım kürede olan ülkeler için bu durum geçerli değildir. Şayet gene aynı şekilde ekvatora yakın bir bölgedeyseniz bu yöntem hassasiyetini yitirebilir. Türkiye için böyle bir durum söz konusu değildir. Yani Türkiye’de bu yöntem tam anlamıyla çözüm üreten bir yöntemdir.
3Bulduğunuz güney yönünüz tam aksi de size kuzeyi verecektir.
Bölüm4: Yanımızda dijital bir saat varsa ne yapabiliriz?
Bileğimizde takılı olan saat klasik değil de dijitalse bu durumda yanınızda kalem, kağıt gibi materyaller bulunmalı ya da kafanızda o saatin şeklini canlandırabilmelisiniz. Kağıdın üzerine kolunuzdaki dijital saati analog’a çevirip çizerseniz ya da kafanızda canlandırabilirseniz yine yukarıdaki işlemleri tekrarlayarak yönünüzü tayin edebilirsiniz.
Bölüm5: Güney yarım kürede bulunan bir ülkedeysek ne yapabiliriz?
Bu durumda klasik, analog saatinizde 12’yi güneşe doğru çevirmelisiniz. Akrep ile 12 arasında kalan bölge kuzeyi gösterecektir. Arkanızda kalan bölge de güneyi gösterecek ve yönünüzü kaba taslak da olsa tayin etmiş olacaksınız.
Bölüm6: Çevrede var olan ağaç,yosun, karınca yuvası vb. çevresel faktörlerden yararlanarak yön bulma
Çevresel faktörlerden yön bulma genel olarak ağaç ve yosunlardan yön bulma olarak tanımlanmaktadır. Ama bu tanım çok da doğru bir tanım değildir. Toplumda bilindiği zannedilenin aksine yalnızca ağaca ve üzerindeki yosunlara bakılarak yön tayini yapmak neredeyse imkansızdır. Elbette bilindiği gibi ağaç üzerindeki yosunlar genelde ağaçların kuzey kısımlarında olmaktadır. Ama buradaki en belirgin etken o bölgede nem olmasıdır. Örneğin dere yatağı gibi bölgelere bakarsanız nemden dolayı ağaçların hemen hemen her tarafını yosunların sardığını görebilirsiniz. Bu sebepten dolayı tüm çevreyi değerlendirerek bu yöntemden faydalanmak en doğrusudur.Bu çevresel etmenlere bakacak olursak:
- Ağaç dalları genelde güneye doğru gelişim göstermektedir.
- Bulunulan ortamda kar tamamen erimediyse, karın bulunduğu bölüm kuzey yönüdür. Çünkü en son kuzeydeki karlar erir.
- Karıncalar yuvalarını genel olarak yakınındaki ağaçların güneyine yaparlar ve bu yuvaların ağızları güneye bakar.
- Taş ve ağaçlardaki yosunlar genelde o taş ve ağacın kuzeyinde olur.
- Yamaçlarda yer alan bitkilerden en zenginleri, olgunlaşmışları güney tarafındadır.
- Camilerin giri kapıları görülebiliyorsa bu kuzeyi göstermektedir.
- Kliselerde en tepede bulunan klise çanı klisenin batısına yapılır. Buradan da yön tayini yapılabilir.
- Hristiyan mezarlarında baş taraf tayin edilebiliyorsa bu güneyi gösterir, müslüman mezarlarında ise baş kısmı batıyı gösterir.
Bölüm7: İğne yardımıyla yön bulma
Eğer yanınızda bir iğne bulunuyorsa bunu kullanarak basit, ilkel bir mıknatıs yapabilirsiniz.Bunun için uygulamanız gereken adımlara bakacak olursak:
1İğneyi yünlü giysiye bir müddet sürtün. Bu sayede iğneye statik elektrik yüklenmesini sağlamış olacaksınız. Yünlü hiç bir giysiniz yoksa bu işlemi iğneyi saçınıza sürterek de yapabilirsiniz.
2Ufak bir su birikintisinin üzerine iğneyi bırakın. Kısa bir süre sonra iğne size kuzey-güney istikametini gösterecek şekilde yön değiştirecektir. Eğer bu adımda iğneniz suya batacak olursa bu işlemi yeniden tekrarlayın ve ince bir yaprağın üzerine iğneyi koyup sonrasında tekrar su üzerine bırakın.
Bu yöntemle hangi yönün kuzey hangi yönün güney olduğuna karar vermezsiniz. Bu kararı verebilmek için yukarıdaki yöntemlerden faydalanabilirsiniz.
Bölüm8: Ay ile yön bulma
Ay ile yön bulmak güneşle yön bulmak kadar basit ve pratik değildir. Ay ile yön bulmada bir çok metod bulunmaktadır, fakat birçoğu karmaşık şekillerde bulunmaktadır. Bu ay ile yön bulma metodlardan en basitine bakacak olursak:
1Bu yöntem için ay hilal biçiminde olmalıdır. Ay,Hilal biçimindeyken hayali bir çizgiyle iki ucunu birleştirin.
2Bu hayali çizim sonrasında ortaya çıkan şekil küçük “b” harfine benziyorsa, b harfinin sol tarafı doğuyu, sağ tarafı batıyı gösterir.
3Şayet bu hayali çizim küçük “d” harfine benziyorsa d’nin sağındaki kısım batıyı ve solundaki kısımda doğuyu gösterir.