Zatürreyi tedavi etmek, enfeksiyona neden olan duruma bağlı olarak ayakta tedavi ile ameliyat arasında değişebilir. Zatürreyi önlemenin kesin bir yolu yokken, enfeksiyona yakalanma riskinizi azaltmak için birkaç yöntem bulunmaktadır. Çeşitli zatürre tiplerini, uygun şekilde teşhis edildikten sonra tedavi etmek için kanıtlanmış yöntemler de vardır. Zatürre farklı şekillerde ortaya çıktığından, tedavi yöntemleri de çok çeşitlidir. Bazı hastaları sadece yatarak istirahate ihtiyaç duyarken, bazı hastaların hastaneye yatarak tedavi görmesi gerekebilir. Doktorunuz, sahip olduğunuz zatürre türünü, durumunuzun ciddiyetini, yaşınızı ve genel sağlık durumunuzu göz önünde bulundurarak, durumunuza özgü bir planı ana hatlarıyla çizecektir. Bu sayede, evinizde veya hastanede tedavi edilip edilemeyeceğinizi, antibiyotik kullanıp kullanmamaya ihtiyaç duyup duymadığınızı öğrenebilirsiniz. Tipik olarak, bakteri ve mantar zatürreleri bulunuyorsa doktor enfeksiyonu tedavi edecektir. Viral zatürreler için doktorlar belirtileri göz önünde bulunduracaktırlar. Erken antibiyotik tedavisi çoğu bakteriyel enfeksiyon için başarılı bir yöntemdir. Bazı ilaçlar fungal zatürreyi etkili bir şekilde tedavi edebilirken, genellikle zatürrenin daha yumuşak ve kendiliğinden geçme eğiliminde olduğu viral türlerini tedavi etmede etkisizdirler. Doktorunuzla iyi bir şekilde çalışarak ve önerilerini göz önünde bulundurarak iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
Bakteriyel Zatürre Tedavisi
Bakteriyel zatürre, genellikle üç gün içinde etkili olup hastaların kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olan antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Çok yaşlı, çok genç veya nefes darlığı çeken veya yüksek ateşi bulunan insanlar, damardan alınan antibiyotikler için hastaneye yatırılmaya ihtiyaç duyabilirler.
Hastaneye gitmeniz gerekiyorsa, doktorunuz bakterileri tanımlamak ve hedeflemek için tükürüğünüzden veya kan testlerinizden kültürler yapabilir.
Daha şiddetli bakteriyel zatürreye sahip kişiler, belirtileri hafifletmek için oksijen, damardan alınan sıvılar ve solunum tedavileri ile tedavi edilebilir.
Viral Zatürre Tedavisi
Viral zatürrelerin evde (hastane dışında) tedavi edilmesi daha olasıdır.
Gripten kaynaklanan viral zatürre, Tamiflu (oseltamivir) adı verilen bir antiviral ilaçla tedavi edilebilir.
Ancak birçok diğer viral zatürre türü için doktorunuz yalnızca semptomları gözlemleyebilir.
Bu, bir sürü sıvı tüketmek, iyi yemek, dinlenme, ağrı veya ateş için ilaç almak ve nefes alma güçlüklerini tedavi etmek anlamına gelir.
Viral zatürrenin tamamen iyileşlemesi bir ila üç hafta arasında sürebilir.
Mikoplazma zatürresi, bir virüs ile bir bakteri arasında bulunan bir mikroptan kaynaklanan zatürre çeşididir.
Atipik zatürre olarak da adlandırılan bu hafif ve yaygın zatürre tipi, çocukları ve genç yetişkinleri etkilemesi muhtemel bir zatürre türüdür.
Bu tip bir zatürre birkaç antibiyotik ile tedavi edilebilir ve genellikle hastanın hastaneye kaldırılmasını gerektirmez.
Fungal Zatürre Tedavisi
Zatürre seyriniz yavaşsa ve göğüs radyografisi olağandışı görünüyorsa, fungal zatürre geçiriyor olabilirsiniz.
Bu zatürre türü vücudun mantara antikor kazandırdığını gösteren bir kan testiyle teşhis edilebilir.
10’dan fazla mantar türü fungal zatürreye neden olabilir; zayıflamış bağışıklık sistemine sahip kişilerde bu zatürre türü daha sık görülür.
Birçok anti fungal ilaç bu zatürre türünün tedavisinde kullanılır ve oral veya damar yoluyla verilebilir.
Karmaşık Zatürre Tedavisi
Komplikasyonlar, midedeki içeriğin aspirasyon zatürresi adı verilen zatürre türünün akciğerlere inmesinden sonra başlayan zatürrede daha yaygın olabilir.
Bir diğer tehlikeli zatürre türü, nekrotizan zatürredir ve viral zatürre, stafilokok adı verilen bir bakteri türü tarafından ikincil olarak enfekte olur.
Bunlar gibi karmaşık zatürre türleri solunum yetmezliğine neden olup suni solunum cihazı adı verilen bir makine yardımıyla nefes almaya yardımcı olabilir.
Nadir, ancak şiddetli vakalarda, akciğer apsesi olarak adlandırılan bir iltihap türü akciğer içinde oluşabilir.
Karmaşık zatürreye sahipseniz, akciğeri boşaltmak veya hastalıklı akciğer dokusunu gidermek için bir işleme tabi tutulmanız gerekebilir.
Doktorunuz bu işlemi “akciğer kazıması” olarak tanımlayacaktır.
Evde Zatürre Tedavisi
Zatürreye neden olan mikroplardan kurtulmak için kanıtlanmış bir alternatif tedavi yöntemi yoktur.
Bununla birlikte, semptomları azaltmaya yardımcı olan bazı ev ilaçları olabilir ve bunlardan bazıları hasta olmanızı önleyebilir.
Bunlar arasında aşağıdakiler bulunur:
- Dinlenmek
- Sigarayı bırakmak
- Sağlıklı beslenmek
- Alkol kullanımından kaçınmak
C vitamini ve sıcak sıvı (çay ya da tavuk çorbası gibi) tüketimi de akciğerlerdeki mukusun gevşemesinde yardımcı olabilir.
Zatürre Aşısı
Zatürre, bir grip vakasından sonra ortaya çıkabileceğinden, mevsimsel grip aşısı virüsün önlenmesine yardımcı olabilir.
Zatürreyi önlemek için pnömokoksal zatürre aşısı da önerilir.
İki pnömoni aşısı bulunmaktadır: pnömokok konjüge aşı (PCV13, Prevnar 13) ve pnömokok polisakkarid aşısı (PPSV23, Pneumovax).
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (HKÖM), beş yaşın altındaki çocuklar, 65 yaş ve üstü yetişkinler ve önceden varolan bazı koşullar veya diğer risk faktörleri bulunan kişiler ile altı yaş ve üstü kişiler için PCV13 önermektedir.
PPSV, 65 yaş üstü daha yetişkinler için ve 2 ila 64 yaşları arasında yüksek risk grubunda olan kişiler için HKÖM tarafından önerilmektedir.
Sigara içen herkes zatürreye karşı aşı olmalıdır.
Hastalığa karşı kendinizi korumak için izleyebileceğiniz diğer adımlar şunlardır:
- Sık sık ellerinizi yıkayın
- Sigarayı bırakın
- Öksürürken veya hapşırırken burun ve ağzınızı bir mendil veya kolunuz ile kapatın
- Kullanılmış mendilleri atın
- Hasta olduğunuzda evde kalın ve hasta olduklarında çocuklarınızı evde tutun
C vitamini ve Zatürre
C vitamininin faydaları, Coachrane Database of Systematic Reviews’da 2013 yılında yayınlanan tıbbi bir derlemede analiz edildi.
Araştırmacılar 2300 kişiyi içeren ve zatürreyi önlemek için C vitamini üzerine odaklanan üç çalışmaya baktılar.
Daha fazla araştırma gerekli olsa da, C vitamininin zatürre riskini azalttığını keşfettiler.
Kaynak
- http://www.everydayhealth.com/pneumonia/guide/treatment/
orkun günderen