Mors Kodu 1844 yılında Samuel F. B. Morse tarafından geliştirilmiştir. 160 yıl sonrasında bile, özellikle de amatör radyo operatörleri tarafından günümüzde hala kullanılmaktadır. Bu kod hızlı bir şekilde telgraf aracılığıyla gönderilebilir ve radyo, ayna ya da flaş ışığı ile ve hatta ciddi engeli olan kişilerin iletişim kurması için acil durum sinyali olarak kullanışlıdır. Ancak Mors kodunda uzmanlaşmak için ona yeni bir dil gibi yaklaşmanız gerekir.
Adımlar
1Yavaş mors kodu kayıtlarını dikkatli bir şekilde dinleyin. Dinlemekte olduğunuz şey noktalar ve tirelerin bir karışımıdır. Nokta kısa bir bip sesi iken tire daha uzun bir bip sesidir (üç kat daha uzun bir süre). Her harf kısa bir duraksama ile ayrılır ve her kelime daha uzun ara verme ile ayrılır(üç kat daha uzun bir süre).
- Kayıtlarla alıştırma yapmak için araştırma yapabilir ya da kayıtları satın alabilirsiniz ya da gerçek şeyleri dinlemek için bir kısa dalga reseptörü kullanabilirsiniz. Ücretsiz ve pahalı olmayan Mors kodu eğitici yazılım programları da mevcuttur ve genellikle kayıtlardan daha iyidir. Metni rastgele değiştirmesi için kurulabilir böylece hiçbir zaman ‘eskimiş’ hale gelmez ve hangi yöntem size daha uygun gelirse onu seçebilirsiniz. Asla nokta ve tirelerin hesabını yapmayın, harflerin seslerini öğrenin. Farnsworth yöntemini kullanıyorsanız harfler arasındaki boşluğu harfin hızından daha yavaş tutun. Harflerin hızını, hedef kod hızınızın biraz üstünde seçin ve harf hızını kesinlikle düşürmeyin. Bu, Mors kodunu bir dil olarak, her bir dakikada 15-25 ya da daha fazla kelime öğrenmenin yoludur. Bir sonraki yöntem, her bir dakika için 5 kelimeden fazla Mors kullanma niyetiniz olmadığı zamanlarda kullanmak için en iyisidir. Kötü alışkanlıklarınızdan vazgeçmenizi ve tekrar yeniden başlamanızı gerektirecek.
2Mors kodu alfabesinin bir kopyasından yararlanın (sayfanın üstünde görüldüğü gibi). Sağdaki gibi basit bir çizim kullanabilirsiniz ya da noktalama işaretleri, kısaltılmış öbekleri, haberleşme sinyali ve Q kodlarını içeren daha gelişmiş bir çizim de kullanabilirsiniz. Duyduğunuz şeyler ile alfabedeki harfleri eşleştirin. Ne söylüyor? Doğru mu yaptınız?
Bazı kişiler, harfleri noktalar/süreler ve tireler ile yazarak ve gösterildiği gibi bir çizelge ile karşılaştırma yaparak öğrenmeyi daha kolay bulurken bazı kişiler de bunun Mors kodunu öğrenme hızını yavaşlatan ekstra bir adım olduğunu söylüyor. Size hangisi uyuyorsa onu yapın. Yazılı nokta ve tireleri çevirmekten kaçınmayı seçerseniz, noktalar ve tireler yerine onları duyuyormuş gibi olacağınız Mors kodu sinyal seslerinin listesinden oluşan bir telaffuz tablosu kullanabilirsiniz.
3Yüksek sesle söyleyin. Basit kelimeleri ve cümleleri Mors koduna çevirmeyi deneyin. Başlarda yazabilirsiniz, sonra yüksek sesle söyleyin ancak en sonunda doğrudan sesli bir şekilde söylemeniz gerekecek. Örneğin; “kedi” kelimesi. Mors kodu ile yazın:
-.- . -.. ..
Daha sonra kelimeyi dönüştürün ( cep telefonunuzdaki tuşları ya da sesli olarak bip sesi kullanabilirsiniz. – ikincisi büyük ihtimalle bu kodu daha hızlı bir şekilde aklınızda tutmanıza yardımcı olacaktır). Mors kodunu telaffuz ederken; nokta, di ile kısa bir i ve sessiz bir t ile telaffuz edilir. Tire ise kısa bir a sesiyle telaffuz edilir. Bunu yapabilir duruma geldiğinizde bir çocuk kitabını alın ve kitaptaki yazıları başka hiçbir yere not almadan Mors koduna çevirmeyi deneyin. Kendi sesinizi kaydedin ve doğru yapıp yapmadığınızı kontrol etmek için daha sonra tekrar dinleyin.
- Duraksamalarınızın bilincinde olun. Her bir harfin bir tireyle aynı duraksama süresince bir duraksama ile ayrılması gerekir (bir noktanın duraksama süresinin üç katı daha uzun süre). Her bir kelimenin bir noktanın duraksama süresinin yedi katı daha fazla süre duraksama ile ayrılması gerekir. Duraksamalarınız ne kadar iyi olursa kodunuzu anlaması o kadar kolay olur.
4İlk başta en kolay harfleri ezberleyin. Tek tire “T” harfi ve tek nokta “E” harfidir. İki tire “M” ve iki nokta “I” harfidir. Art arda üç ya da dört nokta veya tirelerden oluşan harfleri ezberleyin. Bu harfleri ezberledikten sonra karışık harfleri ezberlemeye başlayın: Nokta tire, nokta tire tire, nokta tire tire tire ve benzeri. Daha karışık harfleri en sona bırakın. Neyse ki bu daha karışık olan harfler daha az kullanılan harflerdir (Q,Y,X ve V gibi). Bunları da hallettiğiniz zaman baştaki daha yaygın kullanılan harflere odaklanın. E ve T’nin nasıl en kısa semboller olduğunu ve K, Z, Q ve X’in nasıl uzun sembollerinin olduğunu fark edin.
5Birlikler oluşturun. Her bir harf için hatırlamanıza yardımcı olacak bir benzer ses düşünün. Örnek : “C” harfi tire nokta tire nokta (uzun kısa uzun kısa). Bu harf ile başlayan ve Mors kodu telaffuzu gibi duyulan bir kelime düşünebilir misiniz? “c” ile başlayan ve ilk ve üçüncü hecesinde vurgusu olan ‘catastrophic’ nasıl? Ya da mors kodunda ‘N’ olan tire noktaya ne dersiniz? Nanny nasıl? Art arda birkaç tire ile biten harfler daha zor olacaktır. Çünkü İngilizcede birçok kelimede heceler arasında vurgu değişir ve genellikle vurguyla bitmez. Ancak cümlelerde kullanabilirsiniz. Ayrıca yıllardır var olan Mors kodu ezberleticileri de kullanabilirsiniz; bunları internet sitelerinde bulabilirsiniz ya da satın alabilirsiniz.
- Müzik seven biriyseniz Mors kodu telaffuzlarını bildiğiniz bir tını ya da melodi ile birleştirmeyi deneyebilirsiniz. Örneğin, Beethoven’ın 5 numaralı senfonisinin diğerlerinden farklı olan başlangıcı; Roman harfleri ile 5, ‘V’ harfi kısa kısa kısa uzun ya da nokta nokta nokta tiredir, ve ‘zafer kazanmış’ bir melodi için daha uygundur, sizce de öyle değil mi? İkinci dünya savaşı sırasında BBC yayıncıları, radyo yayınlarını başlatmak için ‘zafer’ kelimesi ile olan birliğinden dolayı bu dört melodiyi kullandılar.
6Onunla eğlenin. Arkadaşlarınızı da bunun içine katmak ister misiniz? Bu kod ile nasıl göz kırpacağınızı öğrenin. Örneğin; bu yol ile arkadaşınız sizi oldukça kötü bir tanışma randevusuna getirdiği zaman bir acil durum sinyali verebilirsiniz. Gizli notları yazmak için yazılı Mors kodunu kullanabilirsiniz, ya da Mors koduyla yazılmış bir günlük tutabilirsiniz. Hiç kimsenin anlamaması için kötü şakalarınızı mors koduyla söyleyebilirsiniz. Birine Mors koduyla yazılmış bir tebrik kartı verebilirsiniz. Mors koduyla ‘Seni seviyorum’ diyebilirsiniz (ne kadar romantik!). Aklınızdan ne geçiyorsa Mors koduyla yapmanın bir yolunu bulun ve bunu daha hızlı öğrenin.
Kaynak
esra kocaman