Desimal sayı sisteminde toplama işlemi sıradan toplama işlemi gibi sayıları birbirine ekleyerek yapabileceğiniz işlemlerdir. Dikkat etmeniz gereken nokta ise virgüllü(ondalıklı) sayıların toplanması, virgülün doğru yere koyulmasıdır. Eğer basamakları doğru şekilde yerleştirirseniz hem virgüllü ifadeleri hem de normal desimal sayıları doğru şekilde toplayabilirsiniz. Daha detaylı bilgiye ulaşmak için aşağıdaki adımları incelemeniz yeterlidir.
Bölüm1: Temel Kavramlar
Desimal sayı sisteminde toplama işlemini biliyorsanız bu adımı atlayabilirsiniz. Bilmiyorsanız aşağıdaki adımdan devam edin.
1Basamakları anlayın. Toplama işlemi yapacağınız sayılar birden fazla basamaktan oluşuyorsa bu durumda basamakların ne ifade ettiğini biliyor olmalısınız.
- Örneğin sayımız 274 olsun, bu sayıda 2 yüzler basamağını, 7 onlar basamağını ve 4 birler basamağını ifade etmektedir.
- Burada, 4 sayısı sadece bir tane 4’ü ifade ederken, 7 rakamı 10 tane 7’yi ifade etmek yani 70’i, 2 sayısı da yüzler basamağında olmasından dolayı 100 tane 2’yi yani 200’ü ifade etmektedir.
2Desimali (ondalığı) anlamak. Ondalık(desimal) noktasının solunda yer alan değer arttırıldıkça arttırılan sayının değeri kadar sayıda büyüyecektir. Ondalık noktasından bir sonraki sayı Onda birler basamağı olarak adlandırılmakta ve buradaki artış sayının onda bir olarak artmasını sağlamaktadır. Aynı şekilde bunun bir sağındaki basamak yüzde birler basamağı olarak adlandırılmakta ve buradaki her artış sayıyı %1 olarak arttırmaktadır. Yani ondalık noktasından sağa doğru gidildikçe artış miktarı da her basamakta 10’a bölünerek bir önceki basamağa göre düşük bir hale gelir.
- Örneğin 2.65 sayısını inceleyecek olursak, burada 2 sayının birler basamağını ifade eder ve bu sayıyı 1 arttırısak sayı direk 1 artmış oluş. Virgülden(desimal noktasından) sonraki ilk değer 6’dır bu 0.6 olarak ifade edilir, aynı şekilde bundan bir sonraki rakam 5, 0.05 olarak ifade edilir.
Bölüm2: Ondalıklı Sayıları Toplamak
1Ondalıkı sayıları alt alta yazın. Ondalıklı sayılarla toplama işlemi yapmak istiyorsanız, basamaklarını aynı hizada yazmalısınız ki toplama işlemi sırasında işlemleri karıştırmayasınız. Yapmanız gereken şey ilk sayının birler basamağının altına diğer sayının birler basamağını, onlar basamağının altına diğer sayının onlar basamağını, onda birler basamağının altına diğer sayının onda birler basamağını denk getirecek şekilde alt alta yazmaktır. Bu her sütundaki rakamların aynı basamak değerine eşit olmasını sağlar.
- Örneğin, 41.9 + 0.56 işlemi için 41.9’un altına 0.45’i yazmalısınız, burada ilk sayıdaki 1’in altına ikinci sayıdaki 0 denk gelecek, 9’un altına ikinci sayıdaki 4 denk gelecek.
2Alt alta denk getirmek için gerekirse ondalık sayıyı 0 ile uzatın. Bazen sayılar düzgünce, hizaya girmeyebilir, bir sayıda olan basamak diğer sayının basamağında olmayabilir. Böyle bir durumda sayının sonuna istediğini kadar “0” ekleyebilirsiniz. Bu sayının değerinde herhangi bir şey değiştirmeyecektir. Sona 0 eklemek ile sonda hiç bir şey olmaması aynı şeydir. Ayrıca ondalıklı kısımdan önceki rakam 0 ise yine aynı şekilde başına sıfır ekleyebilirsiniz.
- Örneği toplayacağımız ondalıklı sayılar 41.9 ile 0.56 olsun. Bu durumda sayıları 41.90 + 00.56 olarak ifade edebilirsiniz.
3Ondalık noktasını da işlemin altına indirin. Sayıları toplayıp işlem yaparken ondalık noktasının olması gerektiği yerde olduğundan emin olun.
4Toplama işlemine en sağ sütundan başlayın. Normalde toplama işlemine başlarken hep en sağdan başladığınız gibi ondalıklı sayıları toplarken de aynı şekilde işleme sağdan başlayacaksınız. Sağdaki sayıları toplayın ve cevap kısmına sonucu yazın.
- Örnek üzerinden incelemeye devam edersek: 41.90 + 00.56 ilk olarak
- _ _ . _ 6 (0+6)
5Toplama işleminin sonucu 10 ve üzerinde çıkarsa bir soldaki sütuna elde olarak aktarın. Toplama işleminin sonucu iki haneli çıkarsa normal toplama işleminde yaptığınız gibi eldeyi bir soldaki basamağa eklemek üzere not almalısınız.
- Bizim verdiğimiz örnek problemde en sağdaki sütunun bir yanındaki sütun işlemine geçildiğinde 9 + 5 işlemi yapılacaktır. Bu işlemin sonucu 14’dür. Şimdi burada “4” cevap kısmına yazılırken “1” de elde olarak bir soldaki sütunun üzerine not edilmiş olur.
- 41.90 + 00.56 = _ _ . 46
6Tüm sütunlardaki toplamalar bitene kadar işlemlere devam edin. Sıradan toplama işlemi yapar gibi rakamları toplamaya devam edin. Toplama işlemi sırasında eldeleri unutmayın!Örnekler
Zor sorunlar alt kısmındadır.
- 3.25 + 2 = 5.25
- 8.66 + 0.32 = 8.98
- 0.578 + 0.042 = 0.62
- 0.0601 + 0.042 = 0.1021
- 5.55 + 3.3 + 2.19 = 11.04
İpuçları
- Cevabınızın ondalıklı kısmının sonunda 0 varsa bunları kaldırabilirsiniz. Örneğin 41.00 ile 41 aynı sayıları ifade etmektedir. Ondalıklı kısımdan önce 0 varsa bunları kaldırmayın (400), aynı şekilde ondalık noktası ile rakam arasında 0 veya 0’lar varsa bunları da kaldıramazsınız. Örneğin: 0.002, 304.102 olduğu gibi kalmalıdır.
- Birden fazla ondalıklı sayıyı alt alta toplayabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek şey hepsinin ondalık noktasını ve basamaklarını aynı hizaya getirmek ve sonrası yukarıda anlatılanları uygulamaktır.
- Ondalığı ifade etmek için nokta ya da virgül kullanabilirsiniz.